Τα παρακάτω στοιχεία αντανακλούν μαρτυρίες και σε κάποιες περιπτώσεις ερμηνείες από τις συγκεκριμένες πηγές που χρησιμοποιήθηκαν. Η σφαγή της Βόρειας Εύβοιας το καλοκαίρι του 1823 καθώς και η ύποπτη "λιποταξία" των υπερασπιστών της στο "Δερβένι" είναι αναμφισβήτητο γεγονός από όλες τις ιστορικές πηγές. Η διαφωνία είναι σε σχέση με το καταλογισμό των ευθυνών στους Ιωάννη Κωλλέτη (τότε ύπαρχο Ευβοίας), Διαμαντή Νικολάου Ολυμπίου (αρχιστράτηγος Ευβοίας) και τον Οδυσσέα Ανδρούτσο (Αρχιστράτηγο Στερεάς Ελλάδας). Παραθέτουμε ένα αριθμό αποσπασμάτων για το θέμα όπως ακριβώς γράφτηκαν άπο διάφορες ιστορικές πηγές για να σχηματίσετε την δική σας γνώμη.
.
Λόγου του μεγέθους το ιστορικό έχει διανεμηθεί σε 3 μέρη για την σφαγή και ένα μερος για το τι έγινε πριν την σφαγή. Οι περισσότερες πηγές είναι πρωτογενείς (οι συγγραφείς συμμετείχαν στον αγώνα) και μερικές φορές βιωματικές. Κάθε μέρος φωτίζει διαφορετικές πτυχές της ιστορίας και μερικές φορές δίνει μια διαφορετική ερμηνεία στα γεγονότα εξαρτώμενου από την θέση και το ρόλο του συγγραφέα στην Επανάσταση. Για μια σφαιρικότερη άποψη επί του θέματος θα πρεπει να διαβάσετε όλα τα μέρη
Τεκταινόμενα πριν την σφαγή
Μέρος 1
Μέρος 2
Μέρος 3
ΜΕΡΟΣ 1
Το σύγγραμμα του Ιωάννη Μαυρομάτη «Ιστορία του Αγώνος της εν Εύβοια Επαναστάσεως του 1821» επιβεβαιώνει ότι 30.000 Γενίτσαροι και Οθωμανοί του υπέργηρου Γιουσούφ Μπερκόφτσαλη κατέστρεψαν στο διάβα τους όλη την Βόρεια Εύβοια από τα Βρυσάκια (δυτικά της Καστέλλας) μέχρι το Ξηροχώρι (σημερινή Ιστιαία). Αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Μαυρομάτης «….καίοντας τα χωρία, σφάζοντας τους χριστιανούς, σκλαβόνοντες τας οικογενείας των άπαντας, όπου μέχρι τέλους του έτους 1823 έσπειραν αλάτι άπασαν την Εύβοια οι Οθωμανοί και ανεχώρησαν».
Σύμφωνα με την ίδια πηγή μόνο το χωριό Βλαχιά του δήμου Κηρέως έμεινε ακυρίευτο από τους Οθωμανούς χάρη στον ηρωισμό δυο Ευβοιωτών οπλαρχηγών, του Αθανάση Χοντροβασίλη και του Βασίλη Κόκκαλη. Οι δυο καπετάνιοι με 400 Ευβοείς απέκρουσαν τους Οθωμανούς και γενίτσαρους στην θέση Τριαλλά και «Κακιά Σκάλα» (δρόμο Πήλι-Βλαχιά). Τούρκικο πόδι δεν πάτησε στην Βλαχιά. Ο Βασίλης Κόκκαλης έχασε την ζωή του στη μάχη της «Κακιάς Σκάλας».
O Πηλιώτης (Ευβοια) Αρχιμανδριτης Ναθαναήλ Ιωάννου στα «Ευβοϊκά», 1857 αναφερει (σελ. 58) οτι υπηρξαν 2.000 θύματα απο τους Τουρκους στα χωρια Αχμεταγα και Μαντούδι που αιφνιδιαστηκαν απο την παρουσία των Τούρκων και δεν προλαβαν να διαφύγουν. Τα υπολοιπα χωρια της Εύβοιας οταν εμαθαν τα νέα καταφεραν και κρυφτηκαν στα βουνά ή εφυγαν δια της θαλάσσης στις Σποράδες και αλλού.
Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία της τοπικής εφημερίδας Σερβιτόρος της Ευβοίας, το 1823, ο τουρκικός στρατός του Γιουσούφ Μπερκόφτσαλη ξεπερνώντας την αντίσταση των Ελλήνων στο ρέμα του Μαντουδίου κατέκαψε το Μαντούδι και έσφαξε τους κατοίκους του. Αρκετοί Μαντουδιανοί στην προσπάθεια τους να γλιτώσουν την σφαγή κατάφυγαν χωρίς επιτυχία στη σημερινή θέση "Πελέκι". Το οποίο φέρεται ότι πήρε το όνομα του από τις σφαγές (δηλ. από τον πέλεκυ των Τούρκων)
Σύμφωνα με την ίδια πηγή «Για τη σφαγή των κατοίκων του Μαντουδίου, διασώθηκε προφορικά, ότι μετά την καταστροφή στα Πλατάνια, είχε γεμίσει από κεφάλια σκοτωμένων το πηγάδι που υπήρχε κοντά στο σημερινό γήπεδο. Ακόμη, πως μέσα στις κουφάλες των πλατανιών, υπήρχαν νεκροκεφαλές μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα»
Ο Γιώργος Παπαστάμου γράφει
"...Μανιασμένα τα μπουλούκια της Τουρκιάς ξεχύθηκαν στην κοιλάδα του Αχμέτ Αγά. Ερήμωση και φωτιά ολούθε. Στα μαντουδιανά πλατάνια αραδαριά κρεμασμένοι σα σφαχτάρια, οι χριστιανοί. ..."
Πηγές:
Μαντούδι, Σερβιτόρος της Εύβοιας
Ο δήμος Κηρέως στους βυζαντινούς χρόνους και στην εποχή της επανάστασης του 1821, Σερβιτόρος της Εύβοιας
Η Μπολοβίναινα Μια ηρωική μορφή του 1821 του Γιώργου Παπαστάμου
Επίτομο Λεξικό Της Ελληνικής Ιστορίας Έκδοση: ΤΟ ΒΗΜΑ, 2004
«Ιστορία του Αγώνος της εν Ευβοία Επαναστάσεως του 1821» του Ιωάννου Αναστασίου Μαυρομμάτου Εν Χαλκίδι: Εκ των Καταστημάτων-Αδελφών Αθανασιάδου, 1892.
Τα σχετικά αποσπάσματα απο το βιβλίο του Ιωάννη Μαυρομμάτη
.......................................
..................................... ( οι σελίδες 1-18 παραλειπονται, μπορείτε ομως να τις διαβάσετε στο βιβλίο κανε κλικ εδώ)
[/size]* Σιδερόπορτα" ή "Σιδερόκαστρο" ειναι το κάστρο της Κλεισούρας στο "Δερβένι" (φαράγγι 6,5 χλμ νότια του Προκοπίου) που κτιστηκε απο τους Λομβαρδους το 1205. Το φαράγγι του ποταμου Κηρέα ( "Δερβένι" ) ηταν τόσο στενό που λέγεται ότι κλεινόταν με σιδερένια πόρτα (απο όπου και το ονομα "Σιδερόπορτα" ή "Σιδερόκαστρο".)
* Τσέργαις ή Τσέργες μετονομάστηκαν σε Γλυφάδα (το 1954)
........................................
..................................... Τι υπολοιπες σελίδες μπορείτε να τις διαβάσετε απο το βιβλίο εδώ
Χάρτης της περιοχής με τα γεγονότα
Τα Ανδριαλλά ή Τριαλλά ειναι Βόρεια του χωριού Σταυρός (κοντά στη σημερινη θέση Μνήματα)
Άλλα στοιχεία
Αποσπασματα απο τα " Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενεσίας ή ο ιερός των Ελλήνων αγών / Μ. Οικονόμου ... Οικονόμου", Μιχαήλ Γεωργίου, εκδοση 1873.
Έτος 1821
...................................................
Έτος 1823
Η μονοημερη αντίσταση στο Δερβένι τις 22 Ιουλιου 1823 και η λιποταξία του Διαμαντή Νικολάου
* Μετέπειτα ο Μήτρος της Τριανταφυλλίνας ηταν ενα απο τα εκτελεστικά όργανα της δολοφονίας του Οδυσσέα Ανδρούτσου στην Ακρόπολη τις 5 Ιουνίου του 1825,
"Τρικούπης, Σπυρίδων,Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως Σπυρίδωνος Τρυκούπη.1860 [ΧΤΔ 168112-3]"
*Ταλαντίου=Αταλαντη, Σάλωνα=Άμφισα, Ζητούνι =Λαμία
Περισσότερα
0 comments:
Post a Comment